Ik zie ze niet hoor, de vlaggen en wimpels, de uitnodigingen voor spontane oranjeborrels op Zoom en lof-uitingen aan onze monarchie op sociale media.
Versterkt door hofblaadje De Telegraaf liet de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) vanmorgen een eis van de kroon uitgaan dat iedereen bij mooi weer maar eens op het balkon het Wilhelmus moest gaan zingen; als een gênante rip-off van het geweldige applaus voor het zorgpersoneel dat afgelopen weken te horen is geweest. Het propaganda-apparaat van de familie van Amsberg heeft qua inventiviteit nooit vooraan gelopen, maar deze oproep spant wat mij betreft de kroon.
Er komen jaarlijks honderdduizenden mensen naar de hoofdstad om een leuke dag te hebben (..) Die lui gaan niet naar Amsterdam als steun aan ons weinig-democratische vorstenhuis.
Zou ik toch gelijk krijgen? Dat Koningsdag niet meer is dan een feestje, om te dansen, los te gaan, oude spullen op een kleedje te verkopen en vooral ook eindeloos te drinken? Er komen jaarlijks honderdduizenden mensen naar de hoofdstad om een leuke dag te hebben, vertel ik al jaren op de Radio als woordvoerder van de Republikeinen in Nederland. Die lui gaan niet naar Amsterdam als steun aan ons weinig-democratische vorstenhuis.
Willem-Alexander lijkt geen breed-gedragen staatshoofd op Koningsdag, eerder een karikaturale mascotte ter aankleding van een bruisend volksfeest – zegge een voorjaars-Sinterklaas of Oranjekonijn, het doorgefokte neefje van de paashaas. Zou ik willen voorstellen: laten we hem alsjeblieft ook de rest van het jaar in een dergelijke ceremoniële rol houden.
Vanmorgen om tien uur stond er één aan de Prinsengracht die met een pijpje bier in zijn hand – zichtbaar beneveld – ten gehore bracht dat hij ‘van Duitse bloed’ was en ‘de koni-iiii-ng van hispanje’ altijd had geëerd. Eén.
Dat verbaast me overigens nog; na 200 jaar monarchie vindt nog altijd tweederde van de Nederlanders dat Willem-Alexander en zijn nakomelingen vooral staatshoofd moeten blijven, zo blijkt uit recente peilingen. Waar in alle moderne landen om ons heen monarchieën zijn verruild voor democratie, blijven wij koppig vasthouden aan het idee dat onze nationale eenheid bepaald wordt door één familie, dat onze politici niet kunnen regeren zonder koninklijke inbreng en dat ook onze grootste ondernemers en bedrijven alleen internationaal zaken kunnen doen als ook onze koning aanschuift tijdens staatsbezoeken.
Een buitengewoon patriarchale gedachte, als je het mij vraagt – om niet te zeggen een persverse vorm van onderdanigheid: wij zijn klein en dat is fijn, weet u wel? Het had me niets verbaasd dat als de RVD opgeroepen had om met z’n allen piemelnaakt de huishymne van de Oranjes te blèren, dat daar vele honderdduizenden enthousiast aan gehoor hadden gegeven: voor u, onze meester van Oranje, voor u!
Gelukkig zijn wij nog niet zó gehersenspoeld. Voorlopig namelijk staat er maar één Oranjegekkie, met kleren aan. Maar gezien de snelheid waarmee het bier al deze vroege ochtend vloeit, lijkt dat slechts een kwestie van tijd.
“Willem-Alexander lijkt geen breed-gedragen staatshoofd op Koningsdag, eerder een karikaturale mascotte ter aankleding van een bruisend volksfeest – zegge een voorjaars-Sinterklaas of Oranjekonijn, het doorgefokte neefje van de paashaas.”
Het is me al eerder opgevallen dat het jaarlijkse stadsbezoek van de koning wel erg veel wegheeft van de Sinterklaasintocht zeven maanden later. Alleen dan met meer volwassenen langs de route. Ben ik toch niet de enige.
Wanneer er serieus uitvoering gegeven wordt aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dan had men in Nederland een staatshoofd dat kan rekenen op een democratische legitimatie. Volgens dat verdrag is het onmogelijk dat bij voorbaat vast staat, dat één lid van de regering zijn stoel inneemt op basis van erfelijkheid. Concentreren op een juiste uitvoering van het verdrag voor eerlijke en vrije verkiezingen levert resultaat op. Dan interesseert het niet of een familie Jansen, Pietersen of Oranje heet.
Is het niet zo dat het volgens de grondwet niet is toegestaan dat iemand zijn
kind aanwijst als zijn opvolger, i.e. dwingt om hem op te volgen? Er is toch volgens die grondwet vrijheid van beroepskeuze. Overtreden die oranjes dan niet die grondwet….
D’Ailly, burgemeester van Amsterdam, maakte in 1948 zijn opwachting bij de Utrechtse brug voor de komst van Wilhelmina en Juliana, op weg naar het Paleis op de Dam voor de overdracht. De brug als grens van de gemeente.
Een symbool voor de ‘autonomie’ van stad versus koningschap. De kroniekschrijver van Carlos I, tevens Karel de Vijfde, te Gent geboren in 1500, vermeldt hoe Karel I als 19-jarige koning van Spanje, Salamanca bezocht. Daar aangekomen moest hij geknield voor de poorten van de stad, trouw beloven aan diens vrijheden, alvorens binnen te kunnen gaan.
Zou het niet goed zijn voor de democratie dat een dergelijk besef van burgerschap weer tot leven komt? Dan pas is er kans op een herleving van de Republiek der Lage Landen, die nu een koningshuis in ere houdt als het duurste landelijk theatergezelschap, met minder nationale en internationale optredens dan het International Theatre Amsterdam.
Fons Elders, filosoof – historicus
Le Barry, St. Jean de Valériscle, France.
D’Ailly, burgemeester van Amsterdam, maakte in 1948 zijn opwachting bij de Utrechtse brug voor de komst van Wilhelmina en Juliana, op weg naar het Paleis op de Dam voor de overdracht. De brug als grens van de gemeente.
Een symbool voor de ‘autonomie’ van stad versus koningschap. De kroniekschrijver van Carlos I, tevens Karel de Vijfde, te Gent geboren in 1500, vermeldt hoe Karel I als 19-jarige koning van Spanje, Salamanca bezocht. Daar aangekomen moest hij geknield voor de poorten van de stad, trouw beloven aan diens vrijheden, alvorens binnen te kunnen gaan.
Zou het niet goed zijn voor de democratie dat een dergelijk besef van burgerschap weer tot leven komt? Dan pas is er kans op een herleving van de Republiek der Lage Landen, die nu een koningshuis in ere houdt als het duurste landelijk theatergezelschap, met minder nationale en internationale optredens dan het International Theatre Amsterdam.
Fons Elders, filosoof – historicus
Le Barry, St. Jean de Valériscle, France.