Oprichting Nieuw Republikeins Genootschap
Algemene vergadering van het Nieuw Republikeins Genootschap van dinsdag 20 januari 1998, Café De Balie, Amsterdam
Wij, de algemene vergadering van het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG-ie), burgers van Nederland, verklaren hierbij onze uitdrukkelijk wens aan de heerschappij van het huis van Oranje-Nassau een einde te maken, en de derde republiek op Nederlandse bodem te kunnen vestigen.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gesuggereerd beschikt Nederland over een lange republikeinse traditie. Nederland was zelfs met de Zwitserse en Venetiaanse republiek de eerste republiek van Europa. Het is slechts aan het Wener Congres te danken dat deze fortuinlijke ontwikkeling aan Nederland voorbijging en wij hopen met dit manifest de eerste stap naar het recht zetten van deze historische anomalie te kunnen zetten.
Wij vinden de macht die de Koning in Nederland nog altijd heeft, via zijn of haar toegeëgende recht de formateur te benoemen in een democratisch systeem, onaanvaardbaar. Deze bevoegdheid is niet slechts een laatste overblijfsel van het Nederlandse absolutisme maar een zeer wezenlijk machtsmiddel in een land waar coalitieregeringen noodzakelijk zijn. Door het zichzelf toegeëigende recht van de Koning een formateur aan te wijzen ontstaan meer mogelijkheden om de uiteindelijke regering te beïnvloeden dan door het behalen van een grote verkiezingsoverwinning door een willekeurig politieke partij. Helaas heeft de Koning in Nederland nog een aantal andere bevoegdheden die wel degelijk belangrijk zijn. Zo moeten alle wetten in Nederland door de Koning worden ondertekend, het zogenaamde contraseign. Dat dit meer is dan slechts een formaliteit is onder andere in België gebleken. De Koning kan te allen tijde informatie over staatszaken opvragen en (desnoods ongevraagd) advies geven. Ook het ontslag van minister en staatssecretarissen worden pas officieel van kracht na de handtekening van de Koning. Tenslotte is de Koning het niet-gekozen visitekaartje van Nederland, dat dit niet zonder risico is blijkt onder andere uit het slechte imago van het Engelse koningshuis. Op basis van het universeel beginsel van democratie en op basis van Artikel 3 van de grondwet (“alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar”) wijzen wij het erfelijk koningschap van de hand.
Artikel 1 van de grondwet stelt fier dat “allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen behandeld” (Art. 1 GRW). Toch kunnen wij met betrekking tot de monarchie niks anders concluderen dat hier sprake is van een Orwelliaanse gelijkheid waarin “sommige varkens meer gelijk zijn dan andere” .Wij accepteren geen ander staatshoofd dan een direct of indirecte gekozen vertegenwoordiger. NRG-ie verwerpt daarmee artikel 1 van het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden volgens welke “de Kroon van het Koninkrijk wordt erfelijk gedragen door Hare Majesteit Juliana, Prinses van Oranje-Nassau en bij opvolging door hare wettige opvolgers” op basis van universele beginsel van gelijkheid en artikel 1 van de grondwet.
Het Nieuw Republikeins Genootschap heeft als doel een democratisch overgang naar de Republiek der Nederlanden te bewerkstelligen. Daarom eist NRG-ie een referendum over de toekomst van de monarchie, waarin alle inwoners van Nederland kunnen stemmen. Het publiek debat zal bepalen wat voor soort stelsel voor Nederland het beste is.
In ieder geval stellen wij voor dat de uitoefening van het koninklijk gezag, totdat er een definitieve regeling is getroffen, door de Raad van State conform artikel 3 8 van de Grondwet wordt uitgeoefend voordat de het volk een uitspraak heeft gedaan. Het koninklijk gezag is op dit moment immers niet door het volk gegeven en daarmee niet legitiem.
L’état c’est nous!