Verzet tegen koning in Groningen

RG LAAT VAN ZICH HOREN OP KONINGSDAG

Morgenochtend bezoekt Willem Alexander met zijn familie de Noordelijke stad Groningen voor zijn verjaardag. Het Republikeins Genootschap is zoals ieder jaar bij Koningsdag aanwezig langs de route om een stevig tegengeluid te laten horen. Tot op heden hebben enkele tientallen leden – en een groot aantal sympathisanten uit de stad – zich bij het verzet aangesloten. Het is niet toegestaan om te demonstreren in de binnenstad tijdens Koningsdag; om dit verbod te omzeilen verspreiden de republikeinen zich onder het publiek om hun mening te verkondigen.
Het RG verzamelt in een woning van een van de leden in het centrum van Groningen. Vandaar uit zullen de republikeinen zich langs de route verspreiden. De meeste festiviteiten vinden morgen plaats op en rondom de Grote Markt.

Die aandelen Shell, die heeft hij wél!
Koningsdag belooft een stuk onrustiger te worden dan andere jaren; behalve het RG zijn ook veel anderen op de been die het bezoek van de koning willen gebruiken om aandacht te vragen voor de schade als gevolg van aardbevingen door gasboringen van Shell en de NAM.
De RVD lijkt in de keuze voor Groningen zich behoorlijk in de vingers te hebben gesneden. Een groeiend aantal noordelingen voelt niets voor een bezoek van de koning aan de stad omdat hij een van de grootaandeelhouders is in het Brits-Nederlandse oliebedrijf. Daarmee zijn de Oranjes ‘aandeelhouders in ellende’, zo stelt het RG.

RVD bij voorbaat in de verdediging
Om de spanningen te verminderen, tekende de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) vorige week op de site van het koninklijk huis bekend dat Willem Alexander zelf ‘geen aandelen in “koninklijke” bedrijven bezit’. Het is zeer uitzonderlijk dat de RVD ingaat op het vermogen van de koning. De stelling wordt door het RG onderuitgehaald (lees hieronder meer over het rapport ‘Kosten van het Koningshuis’), net als door een groot aantal financieel specialisten. Zéér vermogende particulieren en bedrijven hebben hun aandelen doorgaans niet op naam op een rekening geparkeerd, maar beheren hun investeringen via stichtingen en zogenoemde buitenlandse offshore-accounts. Dit juist om vragen van het publiek te voorkomen en inzicht in hun kapitaal te maskeren.

Groningen een vesting
Om protesten buiten het oog van de camera’s te houden, is de beveiliging in Groningen afgelopen dagen enorm opgevoerd. Vele duizenden politieagenten zijn opgetrommeld om het Oranjebezoek in goede orde te laten verlopen. Gemeenteraadsleden beklaagden zich eerder al over de enorme kosten die aan het twee uur-durende tripje van Willem Alexander verbonden zijn. Ook horecaondernemers roerden zich en stellen géén verhoogde omzet te kunnen draaien, maar juist gehinderd te worden door het circus rond de Oranjes.

RAPPORT ‘KOSTEN VAN HET KONINGSHUIS’

Republikeinen maken duidelijk: prijskaartje koningshuis bijna 6 keer hoger

Rutte reageert
Opmerkelijk is dat de overheid nooit eerder alle kosten verbonden aan onze monarchie op schrift zette. Vragen vanuit de Tweede Kamer om meer openheid werden tot op heden altijd gepareerd. Zoals verwacht, was de RVD niet te spreken over het werk van het RG en de Republikein. Het voorlichtingsorgaan sprak na publicatie over ‘giswerk’; daarbij benadrukte de RVD dat het géén cijfers bekend maakt over het vermogen van Willem Alexander en zijn familie noch over aandelen in handen van de Oranjes, omdat dat ‘een privékwestie’ zou zijn. Premier Mark Rutte reageerde ‘s-avonds op vragen in het 20u journaal van NOS over het republikeinse rapport. De liberaal meende ‘dat de regering altijd duidelijk is over de kosten, maar dat hij het onderzoek nog niet gezien had.’

Internationaal onderzoek
Het onderzoek van het RG maakt deel uit van een groter internationaal project van de Aliance of Eurpean Republican Movements dat de kosten van monarchieën in Europa afzet tegen die van een republiek. Basismodel voor de berekening is een methode ontwikkeld door de Britse organisatie Republic. Zwaap en zijn team kregen naar eigen zeggen ook tientallen tips binnen van ambtenaren en andere nauw betrokkenen bij het koningshuis via hun klokkenluidersite ‘Willileaks’.

Eigen onderzoek, eigen financiering
Het RG financierde het onderzoek naar de kosten van het koningshuis met een crowdfunding-project in 2016. Hierbij werd dor de leden ruim 15 duizend euro opgehaald. Het RG wil die campagne nu doorzetten om verder onderzoek mogelijk te maken.

Den Haag en Groningen
Het rapport werd op 24 april gepresenteerd in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag en in Groningen. Allereerst wil het RG met een bekendmaking in het hart van de Nederlandse politiek aandacht krijgen in het parlement. Na de publicatie werden de cijfers aan alle fractieleiders in de Tweede Kamer gestuurd. In de middag vertrok het bestuur van het RG naar Groningen waar morgen de officiële viering van Koningsdag plaatsvindt. In het rapport wordt melding gemaakt van het enorme pak aandelen dat Willem Alexander in Shell bezit; het bedrijf dat in de regio naar gas boort en verantwoordelijk is voor de aardbevingen van afgelopen jaren.

Het NOS Journaal (vanaf 19.00 min) besteedde aandacht aan het rapport en liet hoofdonderzoeker René Zwaap aan het woord over zijn onderzoeksmethoden en het ‘Shell-aandeel’. In de uitzending van 20u kwam premier Rutte kort aan het woord. Na de presentatie van het rapport sprak Hans Maessen in de uitzending van BNR. Vorsten-hoofdredactrice Justine Marcella gaf commentaar maar bleek weinig inzicht in economische cijfers. Later was Maessen in de uitzending van RTV Noord. De voorzitter van het RG deed een interview vanuit het Groninger Museum. In het NPO 1 radioprogramma ‘De Nieuws BV’ mocht secretaris Müller in de debat met voorzitter van de Bond voor Oranjeverenigingen Pieter Verhoeve. RTL Nieuws hield een artikel op de site met een link naar het rapport. Opvallend genoeg lieten veel journalisten een verwijzing naar de cijfers achterwege. RTLZ zette de nieuwe cijfers in een informatief artikel op zijn website. Ook De Telegraaf plaatste een bericht over het rapport op zijn voorpagina. De ‘krant van wakker Nederland’ is doorgaans bijzonder Oranjegezind maar toonde zich, hoewel cynisch, geïnteresseerd in de cijfers. Het Financieel Dagblad (FD)zou het Financieel Dagblad niet zijn als het ieder rekenwerk dat niet op de eigen redactie verricht is, onderuit zou halen. De krant kopieerde de stelling van de Rijksvoorlichtingsdienst dat de cijfers ‘giswerk’ zijn. NRC Handelsblad hield zich niet aan het met de pers afgesproken embargo. De krant publiceerde de avond voor de officiële publicatie van het rapport een artikel over de nieuwe cijfers rond de koningshuisfinanciën. Het Amsterdamse dagblad Het Parool haalde aan dat het koningshuis ‘met stip het duurste is van Europa’. Twee dagen na alle commotie schreef opiniemaker Kevin Levie in het Parool dat ‘Amsterdam Koningsdag moet afschaffen’.