Leo Verhoef
In Nieuwsbrief nummer 17 wordt terecht opgemerkt dat een aantal leden liever een republikeinse vlag ziet dan een NRG-verenigingsvlag die als ‘republikeinse vlag’ wordt geadverteerd. Even terecht stelt het bestuur vast dat de nationale driekleur is ontstaan als vlag van de Republiek der Verenigde Nederlanden en daarom ook in de toekomstige republiek volstrekt aanvaardbaar blijft.
Minder logisch is het bestuursvoorstel om aan de vlag een ‘wit’ element in de vorm van een wimpel toe te voegen. Nooit in de geschiedenis heeft de kleur wit een rol als symbool voor de republikeinse zaak gespeeld; in tegendeel: zowel in de Franse als de Russische revolutie stonden de ‘rode’ republikeinen tegenover de ‘witte’ monarchisten.
De bewering dat het witte element met succes als republikeinse kleur is geïntroduceerd in het kader van de troonswisseling op 30 april j.l. is op z’n minst discutabel. Op de Dam viel ‘wit’ alleen in negatieve zin op bij de aanhouding van Hans Maessen en Joanna van der Hoek en het verder vrijwel ontbreken van die kleur in de menigte. Zelfs tussen de weinige op het Waterlooplein verzamelde republikeinen was ‘wit’ bepaald niet overheersend zichtbaar. Bovendien: willen we, zoals het bestuur in de Nieuwsbrief aangeeft, een ‘neutrale’ uitstraling hebben of willen we ons juist kenbaar maken als republikeinen?
Wat is de achtergrond van die voorkeur voor ‘wit’? Toen in 2002 het huwelijk werd gesloten tussen prins Willem-Alexander en Maxima Zorreguieta bestond hiertegen breed verzet, niet in het minst vanwege de medeverantwoordelijkheid van de vader van de bruid voor de misdaden van het Videla-regime in Argentinië. Het protest vond een hoogtepunt in de ‘Witte plein’ manifestatie. Het nog jonge NRG was hiervan één van de drijvende krachten maar het was beslist gèèn exclusief republikeinse aangelegenheid. De keuze voor wit mag hier worden gezien als symbolische steun aan de ‘dwaze moeders’ die, getooid met witte hoofddoeken, in Buenos Aires aandacht vroegen voor hun verdwenen familieleden. Wit was daarom voor die gelegenheid een begrijpelijke en sympathieke keuze, maar zeker niet representatief voor de republikeinse gedachte.
Een witte dop als vloeiende afsluiting van de witte vlaggenstok is een goed idee, maar het toevoegen van een witte wimpel geeft geen enkel republikeins accent aan de vlag. Om dat te bereiken zijn twee opties mogelijk: het aanbrengen van een republikeins symbool òp de vlag of er kan worden gekozen voor een wimpel in kleuren die wèl in de republikeinse traditie van ons land passen: zwart en/of groen. Deze kleuren werden zowel in de Patriottentijd als in mindere mate ten tijde van de Bataafsche Republiek gebruikt.
In het voorstel van het bestuur wordt de leden de keus geboden tussen ‘een witte wimpel’ òf ‘een witte wimpel’. Het is aan te raden om, in navolging van de enquête naar een ‘Dag van de Republiek’, de leden te raadplegen omtrent de voorkeur voor een nationale vlag naar republikeinse snit, mèt of zònder wimpel.
Voor mijn gevoel zou het een witte wimpel moeten zijn boven de huidige driekleur. Die was inderdaad toen ook al onze vlag. Wit denk ik vanwege de gebroeders De Witt. Wellicht de beste bestuurders die we ooit gehad hebben, Cornelis was zelfs aanwezig bij de riskante aanval op de Medway. Zie ik Willempie niet doen. Van mij mag die koningstroep vandaag nog verdwijnen.