Een ceremonieel president

Ik ken geen echte aanhangers van de monarchie. Discussies in mijn kennissenkring over de monarchie verlopen daarom altijd volgens een geijkt patroon. Eerst wisselt men de gebruikelijke informatie en opvattingen die voortkomen uit eigen onderwijs, ervaringen en levenshouding. De conclusie is dan veelal een common sense: beide partijen vinden de monarchie een anachronisme.

…MAAR dan komt het: het einde van de monarchie zou een soort staatkundige verbouwing worden met, vooral, veel rompslomp en dus uiteindelijk niet de moeite waard… Immers: dan krijgt Nederland een president. Dat zou feitelijk niets anders zijn dan een linten knippende vorstin? Een president kost toch uiteindelijk ook een hoop centen…

Zus of Zo ?

Ondanks een EU merk je dat de oude nationaal-staten een grens kennen die, ondanks alle moderne media, heel selectief informatie tegenhoudt. Ik ben weliswaar geen onderzoeker of journalist, maar waarom kon ik in vele jaren nooit eens een Nederlandse bron vinden die uitlegt hoe het vlak over de grens is geregeld?

Daar hebben we immers een (Duitse Bonds-) republiek met een heuse president als staatshoofd! Wat deze kost is gewoon in de handelingen van de Duitse Bondsdag te lezen. Daar is geen onderzoekscommissie, zoals in Nederland, voor nodig. Via een internetuitgave van ‘Das Parlament‘ kan ik makkelijk te weten komen dat de huidige President, Horst Köhler, meer verdient dan meneer Balkenende.

Zo las ik dat de uitgaven voor zijn ambt onlangs werden gekort, zijn inkomen werd verlaagd van € 213.000 naar € 199.000! Oók genoeg. Natuurlijk is dat niet alles. Hij vliegt met de luchtmacht, hij heeft een soort ministerie zonder portefeuille, waar heel uiteenlopende taken zijn ondergebracht; voor een deel zelfs kunstbeleid. Dat kost ook, met als grootste post ruim € 8 miljoen voor personeel. Maar dat heeft het parlement voor hem, net zoals voor ministers, staatssecretarissen of andere ambtenaren zo geregeld.

Het is niet zo, dat hij of zijn kinderen strapatsen kunnen uithalen met een vakantiehuis in Mozambique, een zeiljacht in onderhoud van de staat, met hossen in Heineken-house en dat zijn ongetwijfeld grote familie op zijn verjaardag alle gemeenten in het land in rep en roer brengt. Ondenkbaar is het dat een (nu protestantse) president het katholieke volksdeel voor het hoofd zou mogen stoten door op de begrafenis van de paus door afwezigheid te schitteren.

Er is geen wekelijks overleg met de Kanselier en al helemáál geen inmenging in de dagelijkse politiek. Wel nadenken over wetten die hij moet tekenen, in verband met de mogelijke grondwettelijk toets van deze wetten, die elke burger bij de onafhankelijke rechters in Karlsruhe kan aankaarten. De Bondsrepubliek kent namelijk ook geen Raad van State met een monarch als voorzitter. De functie van de president wordt ook wel eens omschreven als ‘de notaris van de staat’. Van hem (en zijn vrouw) wordt daarnaast een soort veredeld vrijwilligerswerk verwacht. Tastbare en herkenbare ‘mantelzorg’. Veelal taken die de, volgens velen, arbeidzame Beatrix over haar hele stoet kinderen, schoondochters, neven en nichten uitsmeert.

De Bondspresident heeft een mening. Die mening hoort in zijn ambt een visie of een visioen te zijn, niet zozeer geënt op de partijpolitieke actualiteit. Hij schrijft zijn teksten zelf. Dat is voornamelijk voer voor cabaret en allemaal op de Duitse TV te zien. Maar er zijn ook voorbeelden die het ambt tot pastorale metahoogte stuwden zoals de presidenten Heinemann (SPD) en von Weizsäcker (CDU). Niet bij de Gratie Gods zoals mevrouw van Amsberg in Nederland, maar door eigen wijsheid in de dubbele betekenis van het woord. Een ander, Lübke (CDU), viel echter voornamelijk spot ten deel. Toen zijn actieve deelname in het foute hoofdstuk van de Duitse geschiedenis bekend werd betekende dat bovendien een voortijdig einde van zijn ambtsperiode.

En zo hoort het ook.

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *