“De Koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk.”
Het is als de vader die het huishoudgeld naar de kroeg brengt en als de kinderen klagen moeder de schuld mag geven. Zo ongeveer zijn de verhoudingen van de Koning, de Ministers en de volksvertegenwoordiging. Er zijn ministers en leden van de Tweede Kamer die dat normaal vinden. Een weinig fraaie vertoning.
Er zijn ministers die vinden dat Beatrix het goed doet, maar ze mogen niets weten en nergens over praten. Wat doet ze dan zo goed? Een kenmerk van macht is ontbreken van informatie. Gezag is open informatie en zonder geheimen.
“De Koning is voorzitter van de Raad van State en benoemt de leden.” De veronderstelling dat de voorzitter slechts symbolische betekenis heeft, zoals Mark Rutte en met hem vele anderen beweren, omdat de vice-voorzitter de vergaderingen leidt, is volstrekt onjuist. De vice-voorzitter is belast met de dagelijkse leiding, dat staat overigens niet in de grondwet, en dat betekent dat hij belast is met het functioneren van de Raad, de organisatie draaiende houden. De Koning is voorzitter en heeft de leiding over beleidsvoorbereiding en beleidsbesluiten, overlegt en geeft opdrachten aan de dagelijkse leiding. Wie de grondwet verder leest zal ontdekken dat de adviesmacht direct of indirect berust bij de voorzitter, dus de Koning. Sluitstuk van de macht is de ondertekening van alle wetten en Koninklijke besluiten door de koningin.
De Raad van State is niet alleen adviseur, maar ook controleur. Alle zaken van belang voor het Koninkrijk worden aan de Raad van State voorgelegd. De Koningin moet alles weten. Er is geen controle van de Raad van State door de volksvertegenwoordigers.
De afdeling bestuursrecht in hoger beroep is ondergebracht bij de Raad van State en is daarmee dus niet onafhankelijk. De voorzitter van de Raad van State, de Koningin, benoemt de leden, kan zich ermee bemoeien. Deze afdeling zou als onafhankelijk bestuursrecht in hoger beroep bij de Hoge Raad ondergebracht kunnen worden. Een nieuwe Raad van State kan met afslanken en reorganiseren effectiever en met minder kosten adviseren en richting geven aan het bestuur van Nederland.
Gezien de positie van het Staatshoofd, de beloften van trouw aan de Koning en het gebrek aan informatie over het optreden van de Koning, alles is geheim, er mag niets over gezegd worden, is voldoende reden om de Koning tegen het licht te houden. Willen Nederlanders een Koning als hoofd van de Staat, het Staatshoofd, met ongecontroleerde macht als ondermijning van de democratie of een Koning van de Nederlanders. De eerste is de Koning in de regering, de tweede is de Koning als ceremoniële Koning met Prinsjesdag en Koninginnedag als melk en honing voor het volk.
De Koningin buiten de regering is niet meer beperkt in haar vrijheid van meningsuiting. Wilders wil dat verhinderen, maar schendt daarmee zijn eigen principes. Laat de Koningin maar zeggen wat ze wil, de journalisten weten er daar wel raad mee. De Nederlander staat open voor haar mening.
Dirk Verbaan. Leraar Staatsinrichting, Personeel en Organisatie.