WATERLOOPLEIN
Een witte rommelmarkt op 30 april
Nederland is toch een gek land. Als de Turkse premier op bezoek komt vertellen we hem dat hij zich niet met onze zaken moet bemoeien maar als de Russische president op bezoek komt bemoeien we ons tot op regeringsniveau met zijn zaken. Het meest gekke is echter dat Nederlanders zich niet met hun eigen zaken mogen bemoeien.
Op 30 april wordt het heuglijke feit gevierd dat koningin Beatrix afstand doet van de troon. Helaas is het dan ontstane ‘vorstvrije’ tijdperk maar van minimale duur want binnen dezelfde ademtocht neemt Willem Alexander het koninklijke roer over.
Heel Nederland zal tot tranen toe geroerd zijn als de nieuwe koning zich met zijn bevallige gemalin en lieftallige kindertjes op het balkon van het Amsterdamse stadhuis laat bejubelen door zijn dankbare onderdanen. En de wereld zal via de media getuige zijn van de vreugde van een gelukkig volk.
Natuurlijk zijn er een paar azijnpissers die niet mee willen doen aan de spontane uiting van oranjeliefde. Die vinden dat dit land beter af is met een democratisch gekozen staatshoofd. Die willen protesteren tegen de erfelijkheid van het hoogste publieke ambt in dit land, tegen de geldverslindende franje van oranje. Die willen dat Nederland terugkeert naar de regeringsvorm waaronder het zijn onafhankelijk bestaan begon: de republiek. Die dat Nederland en de wereld willen laten weten.
Maar daar wringt nou net de schoen. Want die republikeinen mogen hun mening wel verkondigen, alleen mag niemand, vooral niet de kersverse vorst, dat merken. Republikeinen mogen zich dus niet met ook hun eigen Nederlandse zaken bemoeien. Zij mogen hun verhaal niet op de Dam uitdragen. Republikeinse activiteiten worden verbannen naar plaatsen ver buiten zicht- en gehoorafstand van het feestelijk gebeuren.
Heel cynisch laat de burgemeester van Amsterdam de republikeinen zelf de keuze tussen de door hem geselecteerde verbanningsoorden. Eén van die gedoogplaatsen is het Waterlooplein, vanouds bekend als plek waar sjacheraars hun tweedehands waren aan de man brengen.
En nu komt het werkelijk ongelooflijke: de republikeinen laten zich dit aanleunen. Ze zien af van hun recht als vrije burgers om net als -en samen met- ieder ander uiting te mogen geven aan hun gevoel bij deze gebeurtenis. In plaats van te zeggen: “je kunt me wat, van der Laan, wij gaan naar de Dam en als het je niet aanstaat arresteer je ons maar” laten ze zich vrijwillig als makke schapen opsluiten op het Waterlooplein. En om herkenbaar te zijn spreken ze met elkaar af witte kleding te dragen; daarmee wordt het de herder en zijn honden heel gemakkelijk gemaakt: mocht een republikeins schaap toch de brutaliteit hebben het plein te verlaten is dat zò opgepakt en teruggejaagd.
Die witte kleding is trouwens een rare keuze voor een republikein. Wit was de kleur van de maarschalken van het Franse ancien regime en nà de restauratie die van de Franse koningen. Maar bovenal is wit de kleur van de capitulatie en dat is toch het laatste dat we willen uitbeelden. Tenzij je natuurlijk verkiest je als mak schaap te gedragen.
Republikeinen: ga op 30 april naar de Dam en spreek met mensen. We zijn verstandig genoeg om dat niet te laten ontaarden in wanorde. Discussieer over het democratisch gehalte van de erfopvolging, over de exorbitant hoge kosten van het instituut monarchie, over het fabeltje dat de kroon toch ook zoveel oplevert. Deel flyers uit. Dat is effectiever dan een preek voor eigen parochie op het Waterlooplein.
Leo Verhoef