Het met veel tam-tam aangekondigde monarchiedebat bleek een sketch voor elf personen te zijn: gespreksleider Rob Trip en tien ‘smaakmakers’ die om beurten iets mochten zeggen. Maar vooral niet in discussie gaan, want dan greep Trip onmiddellijk in. De deelnemers waren zorgvuldig gekozen, van de tien waren slechts Maarten van Rossem en Elsbeth Etty van onverdacht republikeinse huize. Toch hoorden we in de loop van de uitzending steeds meer geluiden uit onverwachte hoek die het republikeinse hart verwarmden.
Uit een door de NOS gehouden onderzoek kwam naar voren dat Beatrix van de Nederlandse bevolking het rapportcijfer 7.6 kreeg, toch wel een beetje magertjes voor iemand die zoveel lof krijgt toegezwaaid. Professor Anton Zijderveld diskwalificeerde zich hier al direct door arrogant op te merken dat in zijn systeem alleen God een 10 kreeg, professoren een 9 en de koningin een 8. Arend Jan Boekestijn vertoonde het gedrag van de hond die de laars likt van degene die hem heeft geschopt: “een enorm wijze, erudiete vorstin”.
Van Rossem merkte al bij aanvang op dat het gesprek niet diende te gaan over hoe goed Beatrix is; maar dat de kern van de zaak de erfopvolging is. Trip kapte deze gevaarlijke ontwikkeling van het gesprek onmiddellijk af door te stellen dat dat later aan de orde kwam. Uiteindelijk bleek natuurlijk dat er ‘geen tijd’ meer was om dat punt te behandelen.
Vreemd waren de in dat verband gepresenteerde cijfers: volgens de NOS is slechts 11 % van de bevolking voor afschaffing van de monarchie, dat zijn de echte republikeinen. Toch bleek uit een ander plaatje dat 45 % tegen erfopvolging is; we moeten haast wel aannemen dat ook dit republikeinen zijn, alleen weten ze het nog niet.
Leo Verhoef