Hij was ervan overtuigd dat de energie die je als mens ergens insteekt ook nooit verloren gaat. Gewoon deductie van de wet van behoud van energie naar het leven. De uitkomst van je inspanningen kan er anders uitzien dan je gedacht had. Het resultaat kan komen op een moment dat je het niet meer verwacht, maar het komt.
Christ hoorde afgelopen najaar dat hij asbestkanker had. Hij heeft geen moment verbloemd – niet voor zichzelf en niet voor de buitenwereld – dat hij niet meer heel lang te leven had. Maar hij voelde niets van wrok. Geen moment dacht hij dat het leven oneerlijk voor hem was. Hij volgde de stroom van zijn leven zoals het zich aandiende. En hij bleef dat doen in zijn laatste levensjaar. ‘Ga maar rustig dood’, zei ik hem, ‘je hebt niets te vrezen.’ En hij mij daarvoor bedanken. Bijzonder toch.
Met deze Christ was ik 25 jaar tot mijn vreugde bevriend, in toenemende mate van verbondenheid. Hij bleek later ook nog republikein Er kwam in dat verband nooit een kwalijk woord over zijn lippen dan alleen dit.
De ene mens is niet meer dan een ander, de ene groep mensen niet beter dan een andere groep. Er mag geen erfopvolging zijn, Verkoren door God, hoe zou dat gaan? Verkoren als vorst al helemaal niet. Sprookjes. Wie het ‘bijbehorende’ inkomen heeft, belastingvrij, wie dat als vanzelfsprekend aanvaardt, zou dat geen deugniet zijn? Hij dacht dat als mens, nog niet eens als republikein. Dat word je op den duur als je goed nadenkt.
In de kerk verzorgden de kinderen de erewoorden voor deze mooie mens.
In het crematorium klonken alleen de klaagliederen uit het oude boek. Dát was de bekommernis van Christ: hoe onze wereld praktisch te verbeteren? (Hij had er ook wel eens een zwaar hoofd in. Dan beurden we elkaar op.)
Christ en zijn Nel waren één. Waar Christ genoemd werd was ook Nel.
Nel blijft alleen achter, die sterke vrouw kan dat aan. Ik groet haar hier.
Vervorming in de Schrift
Waarover spraken wij? Hoe zijn de verhalen in dat boek over koningen en uitverkiezing door God in die boeken terecht gekomen? Het volk zou erom hebben gevraagd? Om sprookjes, om macht en om onderdrukking?
Wie geen geloof meer hecht aan verhaaltjes kan er beter niet in voorgaan.
Dat deed ik dan ook niet meer, ik trad uit de orde van de Jezuïeten.
Op het bericht van mijn intrede zei de vader van vrienden van mij, dat ik binnen acht weken weer terug zou zijn. Het is twee maal acht jaar volhouden geworden. Ik heb er lang over gedaan voordat mijn twijfel zekerheid werd. Maar een volhouder ben ik gebleven, dat wel weer. Dan houd je er, naast goede herinneringen aan ook dat leven, tenminste iets praktisch aan over.
Laat ik hem Jan Janssen noemen
God zei mij laatst – laat ik hem Jan Janssen noemen -, dan is hij dichtbij zoals ik het voel. Jan Janssen, alleman, precies dat is hij, denk maar even. Janssen zei mij laatst. ‘Wie is die mevrouw uit Argentinië toch die bij jullie zulke hoge ogen gooit?’ Ik zei: ‘U zult dat niet weten, u die haar straks koningin gaat maken: facis eam reginam nostram, staat toch geschreven!’ Hij zei: ‘Ik weet van niks’. Zijn gebruik van dat woord niks in plaats van ‘niets’ geeft de vertrouwelijke wijze aan waarop Janssen en ik met elkaar omgaan. Hij zegt ook ‘spreek je moers taal maar en geen potjeslatijn!’
Ik probeerde weer: ‘de rechtgelovigen menen dat u haar als onze koningin aanstelt. Hij: ‘de onnozelen .., en dan nog, ik zou er bíj hebben gezegd dat een toelage volgens hooguit de Balkenendenorm moet zijn.’
We namen afscheid in gebed. ‘Je redt je maar, riep Janssen me nog na’.
Maxima afvallig
Dat zou je denken als iemand, rooms, uit Argentinië, zich omwille van de smeer, bekeert tot de Nederlands Hervormde Kerk. Ben je gek. Dat doet er helemaal niet toe. Als ze maar gelóóft. (In haar wereld: als ze het wel gelooft en zich iets inzet voor armen en minkukels. Dat doet Maxima? Hooguit in dubbelfunctie: eerst zichzelf, dan de armen, ook voor zichzelf.
In Trouw stond een poosje terug onder een staatsiefoto van HET paar: ‘Oranjes houden van Luxe, maar ze moeten dat wel zelf uitleggen’.
Toen zij door Oikocredit werd uitgeroepen tot diens beschermvrouwe (oudtijds ‘patrones’), maakte ik dat ik weg kwam. Ik heb de spaarcentjes naar Triodos gebracht. (De Derde Weg, zeggen de gezamenlijke banken, de oprichters, graag naar een ander bijbelwoord). Nog later naar ASN. Maar nog altijd figureert de belijdenis van mij op de website van Oikocredit als aanbeveler, terwijl de vogel allang gevlogen is. Plechtig gezegd, ik maakte als pleitbezorger van Oikocredit graag plaats voor een betere?
Ik hoefde bovendien geen feestreisjes om des keizers baard naar weet ik wie allemaal. Binnenkort zelfs inclusief de Bilderbergconferenties. Daartoe ben je ook erfelijk, of ook wel koninklijk uitverkoren. Gatsamme, bij de schoonmoeder aan het handje. Stel je voor, ik nog voor Oikocredit, terwijl de inkt van de overdracht van dat huisje in Griekenland nog nat is.
Jan Janssen blijft me in fluisteren
‘Ach, neem het allemaal niet te zwaar. Ik weet vanuit mijn functie hoe het Maxima te moede was, toen mannen van de BVD of de AIVD – die kan Ik nooit uit elkaar houden – bij die aanrijding in 2002 op de weg nabij Huis ten Bosch, de kentekenplaten van haar auto schroefden. Help, dieven, riep ze nog. Ik vernam het, en wel uit het gebed van haar biechtvader. Ze zit er nog altijd mee, de arme, hoor ik wel, in haar diepste binnenste.
Maar van weer heel andere zijde hoor ik ook hoe zij danspasjes maakt als ook zij elke maand een enorme som op haar bankrekening ziet gestort, ik hoor haar als het ware roepen: ‘Zie zo’. Weet je, Zijlstra, ik heb dan moeite heb om mijn handen niet van haar af te trekken. Ik vraag me af, moet ik mij ook nog wel iets aantrekken van het vrome bidden van haar ouders in Argentinië of moet ik dat niet doen. Jezus, man, help me toch.‘
‘Maak je toch niet druk om mij.’
‘Ik ben die de enige ben, waarover je je juist niet druk hoeft te maken. Maak je maar druk op de weg naar ware gelijkwaardigheid van mensen onderling. Begin maar met die erfelijke handel aan de top af te schaffen.
Kies iemand voor een bepaalde tijd. Dan kun je altijd nog van hem of haar af als het niet bevalt.’
Daarover spreken met Christ Vleeshouwers, eerder genoemd. Ons beperken tot werkelijke gelijkwaardigheid. Daar ga ik dan ook rustig mee door, nu Christ er niet meer is. mede dank zij hem. Hij kjik er niet vanuit de hoge op toe, we spráken er slechts bij leven over. Dank je wel, Christ. Wat hebben we wat afgelachen. Nel hoorde dat wel, ook. Dank je wel, Nel.
Joop Zijlstra, Kastanjelaan 9, 6955 AM Ellecom
0313 – 419 213 (Warnung: ‘Feind’ hört mit)
zijlstravangool@gmail.com